De geschiedenis van de opera in vogelvlucht

Een overdreven gesticulerende, veel te dikke sopraan die wijnglazen breekt met haar stem: stereotypes over opera liegen er niet om en het pompeuze, elitaire karakter van deze muziekvorm schrikt vaak best wel af. Heel jammer, want als de drempel eenmaal overwonnen is, blijkt er een magische wereld achter opera schuil te gaan. Bovendien met een rijke geschiedenis en een breed palet aan stijlen.

Geschiedenis in vogelvlucht

Het is allemaal begonnen tijdens de Italiaanse renaissance. Om oud-Griekse toneelstukken nieuw leven in te blazen, zetten componisten ze op muziek. Monteverdi’s opera Orfeo geldt als de oudste opera in het repertoire. Het werd een groot succes en al gauw verspreide het genre zich ook buiten Italië. Er ontstonden opera’s in het Engels, Duits en Frans en ook de onderwerpen werden steeds diverser. Wie nu nog denkt dat opera alleen over helden en halfgoden gaat, zou eens moeten kijken naar Mozarts luchtige klucht Così fan Tutte, over twee koppels die hun trouw aan elkaar op de proef stellen. Of anders zijn fantasierijke Die Zäuberflote.

De gouden tijd van de opera was de 19de eeuw. Verdi en Wagner waren de twee giganten die toentertijd het genre domineerden. Verdi als de culminatie van een oude traditie in Italië, Wagner als de grote vernieuwer in Duitsland. Dit creëerde een probleem voor de generaties na deze twee giganten. Namelijk, hoe kom je onder de schaduw van je voorgangers vandaan?

Wagners jongere landgenoot Humperdinck vond een oplossing. Waar Wagner grote mythes en oude sagen op muziek zette, putte Humperdinck inspiratie uit de Duitse volksverhalen die ouders aan hun kinderen vertelden. Met andere woorden: sprookjes. Vooral zijn Hänsel und Gretel werd een echte publiekslieveling.

Al spoedig wilden ze ook in Italië af van verhalen over goden en helden. De jongere generatie schreef daarom opera’s over het alledaagse. Deze stijl kreeg de naam verismo, oftewel ‘waarheid’. De voornaamste schrijver in deze traditie, en misschien wel de populairste operacomponist aller tijden, was Puccini. Zijn Madame Butterfly vertelt over het liefdesverdriet van een Japanse courtisane voor haar Amerikaanse man, losjes gebaseerd op een waargebeurd verhaal.

Opera in Amare

Bij Amare zijn we trots op ons opera-aanbod. Vrijwel geen andere concertzaal in Nederland programmeert zoveel opera’s en als gevolg is ons eigen aanbod erg breed. Een uitstekende plek om een eerste ervaring met de opera op te doen dus!

➤ Bekijk ons volledige aanbod

Tekst: Luc den Bakker