Nieuwe Vertical Video toont ritme van een machine

mei 2025, interview

Met Vertical Video laten we iedere twee maanden nieuw videowerk zien in de openbare ruimte. In mei en juni is dat Arcadian Rhythms. We stelden vijf vragen aan de kunstenaar Bas van Koolwijk om meer te weten te komen.

In mei en juni is jouw video kunstwerk in Amare te bewonderen. Kun je meer vertellen over de betekenis ervan?
Arcadian Rhythms is een generatief videowerk. Het is het resultaat van een zoektocht naar geautomatiseerde beeldcompositie en is deels geïnspireerd door oude arcade-videogames.

Elke sequentie begint met een aantal willekeurige kleurvlakken die op het scherm verschijnen. Vervolgens worden patronen van pixelblokken gereorganiseerd door een algoritmisch systeem. Op basis van de omliggende pixels bepaalt het model hoe het beeld zich verder ontwikkelt. Een soortgelijk rekenkundig model wordt toegepast bij cellulaire automaten zoals Conway's Game of Life.

Het model werkt met zelforganisatie waarbij in een chaotisch systeem structuur ontstaat doordat de verschillende losse onderdelen op elkaar reageren. Dit is een voorbeeld van een emergent fenomeen: het geheel vertoont eigenschappen die niet aanwezig zijn bij de losse onderdelen. De complexiteit die in een dergelijk systeem kan ontstaan, zorgt voor een grote mate van onvoorspelbaarheid. Uiteindelijk zal het proces evolueren naar een evenwichtstoestand en vastlopen in een voortdurende lus.

De naam Arcadian Rhythms verwijst naar circadiaans ritme, het intern gereguleerd ritme of de biologische klok, van levende wezens. In dit geval zijn de ritmes die ontstaan alleen 'natuurlijk' aan de machine.

Is er een connectie tussen Amare en jouw kunstwerk?
Rechte hoeken, strikt horizontale en verticale indelingen en bewegingen. Het zijn vormen die zeldzaam zijn in de natuur, maar kenmerkend voor menselijke uitvindingen als architectuur en technologie. Je vindt ze terug in de kolommen, vloeren en trappen van een gebouw. Maar ook bijvoorbeeld in de megapixels van 2D computerspellen en het raster van een digitale projectie. Door in deze afmetingen de richtingen en vormen van de architectuur te weerspiegelen, gaat het werk een relatie aan met het gebouw.

Kun je meer vertellen over het maakproces?
Het werk komt voort uit een experiment voor een nieuw apparaat met een microprocessor met vrij beperkte rekenkracht. Ik was daarbij op zoek naar een berekening waarbij de visuele output erg onvoorspelbaar zou zijn. De composities die uit de eerste experimenten voortkwamen waren zo verrassend dat het heeft geleid tot een afzonderlijk project. Voor de Vertical Video installatie in Amare heb ik de resolutie en beeldfrequentie aangepast aan de vereisten van de locatie.

Wat doe je nog meer als kunstenaar en waar komt jouw inspiratie vandaan?
Voor mijn werk maak ik gebruik van zowel geluid als beeld - analoog of digitaal - als uitwisselbare data om visuele en akoestische composities te produceren waarin beide verschijningsvormen op elkaar inwerken. De vocabulaire van het medium, ofwel de taal van de machine, is daarbij vaak een bron van inspiratie. Ik ontwikkel eigen hardware- en softwareapplicaties, wat resulteert in live optredens, installaties en single screen video's.

Wat hoop je dat de voorbijgangers en bezoekers meenemen van jouw videokunstwerk?
Ik hoop dat het werk de kijker uitnodigt om na te denken over de essentie van creatie en de impact van technologie op onze waarneming van de wereld. Je zou de manier waarop de beelden ontstaan kunnen zien als een vergelijking met hoe gedachten zich ontwikkelen tot ideeën. Andere parallellen zijn er volop. Zo is er een duidelijk verwantschap met muzikale patronen.

Ontek meer over Bas van Koolwijk en over Vertical Video.

Meer Amare Stories