Kameleon

De Nederlandse componist Unico Wilhelm van Wassenaer, met wiens relatief onbekende blokfluitsonate dit programma wordt geopend, was zelf een ware kameleon. Door zijn adellijke geboorte kreeg hij gedurende zijn leven meerdere belangrijke bestuursfuncties toegewezen. In zijn aristocratisch milieu werd componeren echter niet als een bijzonder passende bezigheid beschouwd, dus liep hij met zijn muzikale activiteiten niet te koop en moesten veel van zijn composities onder een andere naam worden uitgeven. Zijn drie sonates voor blokfluit, waarvan de derde hier uitgevoerd wordt, werden pas in de negentiger jaren aan hem toegeschreven. Van Wassenaer wordt daarom ook wel ‘the mystery composer’ genoemd. Om bij het kameleonthema te blijven, gedragen ook de instrumenten van dit programma zich als kameleons. Zowel het klavecimbel als de blokfluit neemt in composities van Jacob van Eyck en Jean-Philippe Rameau de gedaante aan van een vogeltje. De blokfluit ondergaat vervolgens nog een gedaanteverwisseling in de sonate van Jean-Féry Rebel, tijdgenoot van Rameau, die oorspronkelijk voor viool werd geschreven maar hier klinkt in een unieke bewerking van Lucie voor blokfluit. Ook composities van twee vrouwelijke componisten komen aan bod in dit programma, afkomstig uit twee verschillende stijlperiodes. Isabella Leonarda leefde in de 17e eeuw en componeerde vanuit haar bestaan in het klooster meer dan tweehonderd stukken, wat haar tot een van de meest productieve kloostercomponisten van haar tijd maakte. Anna Amalia van Pruissen had net als Van Wassenaer behalve haar hoedanigheid als componist ook een andere adellijke identiteit. Ze was prinses en de jongste zus van koning Frederik de Grote en kreeg klavecimbelles van niemand minder dan Wilhelm Friedemann Bach, een van de zonen van de grote Johann Sebastian. Haar fluitsonate is geschreven in galante stijl, een 18e-eeuwse muziekstijl die populair werd door de grote behoefte aan lichtheid en elegantie.