Programma:

Rembrandt Frerichs Pianoconcert nr. 1
Rembrandt Frerichs Pianoconcert nr. 2

Programmatoelichting:

Rembrandt Frerichs - Pianoconcert nr.1
Rembrandt staat bekend om zijn eigenwijze aanpak van de klassieke muziek. Als een invloedrijke hedendaagse componisten heeft hij zijn naam zich gevestigd in de muziekwereld. Zijn eerste twee pianoconcerten werden gecomponeerd in opdracht van musici van het Koninklijk Concertgebouworkest en zijn sinds de première 15 keer live uitgevoerd en zeer goed ontvangen in in de internationale pers bij het verschijnen van het album. 

Rembrandt staat erom bekend dat hij het improvisatie-element terugbrengt in de klassieke muziek: een praktijk die in de tijd van Mozart en Beethoven gebruikelijk was. Componisten schreven toen hun orkestpartijen uit en bedachten (delen van) hun solopartij tijdens de uitvoering. Hij hanteert een ‘black page’ met voorgeschreven noten voor het orkest en laat zich vanuit een ‘white page’ door het moment inspireren. De muzikale fantasie krijgt tijdens het concert vorm en door dit creatieve uitgangspunt zal elke uitvoering anders zijn. Ter plekke verzonnen commentaren en muzikale invallen door de componist, beloven iedere uitvoering van dit pianoconcert een meeslepende en voor de luisteraar een buitengewone ervaring te worden. Al het werk van Rembrandt is een ode aan de veelvormigheid van de wereld, een viering van meerstemmigheid. Over Gershwin werd wel gezegd dat zijn beste improvisaties klonken alsof ze gecomponeerd waren; in Rembrandt’s muziek hoor je vaak het omgekeerde: gecomponeerde muziek die klinkt alsof ze geïmproviseerd is, maar waarvan voor de klassieke musici op het podium tóch alle noten op papier staan.

Rembrandt Frerichs - Pianoconcert nr.2
Wat gebeurt er als de werelden van improvisatie en klassiek elkaar echt in de ogen kijken? Als de componist van de avond ook een improviserend pianist is, die zich laat omringen door musici die doorgaans exact weten wat er op de volgende tel moet gebeuren? Pianist en componist Rembrandt Frerichs zocht het uit – en mocht in opdracht van music van het Concertgebouworkest zijn eerste pianoconcert componeren met zichzelf als solist. Dit Tweede Pianoconcert werd gecomponeerd tijdens de corona periode, in opdracht van festival Classical Encounters van violiste Eva Stegeman. Het resultaat: levende hedendaagse muziek waarin vrijheid en precisie elkaar voortdurend uitdagen.

Rembrandt is een verhalenverteller in klank, en zijn Tweede Pianoconcert vertelt er meer dan één. Het werk ontvouwt zich als een kleurrijk mozaïek van variaties-op-een-thema: een twintig minuten durende muzikale ontdekkingstocht met echo’s van barok, flarden van een tango, Indiase raga’s, en de lyriek van een jazz ballad. De muziek is kameleontisch – altijd in beweging, steeds van kleur verschietend. De Improvisaties van Rembrandt vormen de steeds verschillende kern van dit concert. Waar de strijkers hun partijen nauwkeurig van papier spelen, waagt Rembrandt zich op het podium met slechts drie velletjes notities – en zijn geroemde open geest. Soms begint hij alleen: tastend, zoekend. Dan ineens, als op een geheim teken, vallen de strijkers in. Geen dirigent, op sommige plekken in de partituur zelfs geen vaste afspraken – vooral oplettende oren, subtiele knikjes, glimlachjes, en een opgebouwd gedeeld vertrouwen.

Voor klassieke musici vraagt dit een radicaal andere houding. "Normaal studeren we thuis onze partij in. Nu moesten we vooral leren luisteren," zegt een van hen. "In het begin probeerden we nog alles vast te leggen. Maar Rembrandt deed het bij de volgende repetitie toch weer anders." Er werd veel gerepeteerd, ja, maar de essentie bleef: het moment. Rembrandt noemt het zelf “een muzikaal gesprek”. Geen monoloog van een solist, maar een voortdurend spel van reageren, uitdagen, meebewegen. “Ik improviseer zo’n 80 à 90 procent van mijn partij. De anderen moeten wel kunnen horen dat ik nog bij ze ben.” En dat zijn ze – met ingehouden adem, tikkkende voeten, wiegende hoofden en af en toe een grijns als Rembrandt weer iets onverwachts doet.

De Volkskrant over Pianoconcerten 1 & 2 **** 
“Onvoorspelbaar, en toch klinkt elke wending soepel en ongedwongen- Rembrandt reikt de strijkers steeds nieuwe thema’s aan of daagt ze uit met hoekige ritmen. Nu eens gaan ze erin mee, dan weer trekken ze zich bedeesd terug. En dat alles met ontzettend veel flair en finesse uitgevoerd."

Over Rembrandt Frerichs
Rembrandt Frerichs (Rotterdam, 1977) is een Nederlandse pianist, componist en docent. Hij studeerde aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en verdiepte zich in de Amerikaanse jazz en Arabische muziek, mede door een verblijf in Egypte. Zijn stijl is een unieke mix van westerse klassieke muziek, jazz en oosterse invloeden. Frerichs treedt op met zijn eigen ensembles, zoals het Rembrandt Frerichs Trio, en werkte samen met internationaal gerenommeerde musici. Zijn werk werd meermaals genomineerd voor een Edison. Naast zijn optredens is hij actief als docent en artistiek leider van diverse culturele initiatieven binnen de Nederlandse muziekwereld.

Uitvoerenden

Rembrandt Frerichs piano & componist

De Staalmeesters:
Myrthe Helder viool 
Eva Stegeman viool
Gijs Kramers altviool
Charles Watt cello
Andrea Caruso contrabas
Vinsent Planjer percussie

Meer in Amare