Onderzoek toont aan dat vogels in de stad luider fluiten dan in de natuur. Die bevinding had evengoed een aantekening kunnen zijn in één van de notitieboekjes van Olivier Messiaen. Uren lag hij languit in het gras naar hun getsjirp te luisteren. Tijdens lange wandelingen in het bos noteerde hij zorgvuldig hun melodieën. Bovendien wilde Messiaen ook de omgeving in klank vatten: bijvoorbeeld hoe het bladerdek het geluid verder draagt, afhankelijk van hoe dicht of open het is. De spectrale componist Tristan Murail zei ooit: “Messiaen houdt ervan om de voorbijgaande tijd ‘in te kleuren’.” In Oiseaux Exotiques mag je dat letterlijk nemen. Naar eigen zeggen laat de de componist de felle kleuren uit het verenkleed van exotische vogels uit alle hoeken van de wereld als wervelende regenbogen terugkomen in de muziek.
In Talisker, dat in het centraal station van Antwerpen gecreëerd werd ter gelegenheid van Antwerpen 93, is het de resonerende architectuur van de spoorwegkathedraal die de inspiratie van de componist aanvuurde. Het liefst van al had Luc Brewaeys een metalen vuilbak uit de nok van het dak tegen de grond laten kletteren, om zich vervolgens te verwonderen over de aanhoudende echo’s. In plaats daarvan spelen vijf solisten, een slagwerkensemble en een ruim klarinettenkoor een fascinerend spel met de galm in de concertlocatie (inclusief kletterende cymbalen). Daarbij ontvouwt zich zo’n rijke klankwereld dat je als luisteraar soms niet helemaal zeker bent van wat je hoort. De klarinetten pikken de klank van de metalen instrumenten uit het slagwerkensemble op, en omgekeerd, waarmee de echo breder en langer wordt. Bovendien verzon Brewaeys ook ‘klankfenomenen’. Als spectralist kleurt hij zijn klanken met zogenaamde multiphonics, waarbij hij de boventonen van een klank duidelijk mee laat zinderen. Atypische instrumenten zoals een fluitslang zijn geen uitzonderingen, bijzondere speeltechnieken al evenmin. Brewaeys’ muzikale verbeelding lijkt onuitputtelijk. Misschien zit het goddelijke drankje, waarnaar hij verwijst met de titel, er voor iets tussen?
Kwetterende vogels aan een gekleurde hemel, een uitmuntend glas whisky; een en ander leidt naar Schotland. Componiste Genevieve Murphy werd er geboren. Niet op het woeste eiland Skye (waar de rokerige whisky Talisker vandaan komt), maar aan de oostkust van Dundee.
In haar nieuwe werk Lure richt Murphy de blik naar binnen. Verleiding begint immers als een fluisterende stem in onszelf, al is het object van verlangen iets dat net buiten ons bereik glinstert. Lure onderzoekt die tragische paradox: de muziek beweegt tussen momenten van innemende stilstand en plotselinge, haast onvermijdelijke uitbarstingen — een spel tussen bewustzijn en overgave. Wanneer de lokroep ons uiteindelijk naar binnen trekt, volgt een kortstondige, bedrieglijke kalmte — een stille adem van voldoening — voordat het volgende verlangen zich aandient.
Murphy schreef het stuk in een stille dialoog met haar voorganger Luc Brewaeys. Zo ontstaat een intrigerende wisselwerking tussen beider werelden: gedeelde klanklandschappen en erfenissen waarin genot en gevaar vaak uit hetzelfde glas vloeien.
