De betoverde vaatwasser: interview met Reza Namavar

mei 2024, tekst: Festival Dag in de Branding, interview

Van componist Reza Namavar is tijdens Festival Dag in de Branding de absurdistische kameropera De betoverde vaatwasser te zien in de Nieuwe Kerk. Een soort hoorspel op basis van de handleiding van een vaatwasser, met stevige knipogen naar het oeuvre van Vivaldi. Reza werd geïnterviewd over Vivaldi, zijn betoverde vaatwasser en de keus voor tenor Marcel Beekman.

Hoe kwam je op het idee om een opera over een vaatwasser te schrijven?
“Weet je, alle opera’s die ik ken gaan over diepzinnige zaken als de dood, de wederopstanding, het einde van de mensheid. Terwijl je daar zelden mee te maken hebt in het echte leven. Dingen als zeep, de wc doortrekken, een eiersnijder, die kom je veel vaker tegen. En als iedereen rood doet, dan denk ik: waarom niet groen? Ik heb het nog nooit gezien, maar het kan wel.”

Hoe ben je begonnen?
“Ik heb een verhaaltje geschreven en dat opgeknipt in scènes. Het verhaaltje is flinterdun, want het gaat mij om de muziek. De kinderen van kinderdagverblijf D’Oorvijgh gooien van alles in een vaatwasser, die daardoor ontspoort. Ik wist dat ik de vaatwasser wilde laten doordraaien in een Grote Finale, die ik ook zo heb genoemd. De rest is een voorbereiding daarop.”

Waarom is Marcel Beekman geknipt voor dit werk?
“Marcel zingt alle rollen, waaronder die van de kleuterjuf die helemaal gek wordt. Marcel speelt in alle grote klassieke opera’s, maar hij is ook heel goed in hysterische vrouwenrollen. Ik volg hem op Facebook en als ze ergens ter wereld een hysterische vrouwenrol nodig hebben, dan vragen ze hem. Want hij kan dat.”

Is het stuk moeilijk om te zingen?
“Ja, het is best een uitdaging. Ik was bang dat het te moeilijk zou zijn, maar toen Marcel de partituur zag zei hij gelijk dat hij het kon. Hij is wel een van de weinige zangers die het kunnen, vrees ik. Het zijn hele snelle noten en het gaat maar door, de finale duurt zo’n 25 minuten. Zijn uithoudingsvermogen wordt echt op de proef gesteld. Gelukkig zitten we erg op één lijn, Marcel houdt ook van dit soort absurdistische verhaaltjes. Met het Amstel Kwartet heb ik ook al eens eerder gewerkt en ik wilde heel graag een groot stuk voor ze schrijven. Zij spelen het fantastisch.”

Klopt het dat je je hebt laten inspireren door Vivaldi?
“Ja, tijdens de covidpandemie had ik niets te doen en toen besloot ik om alle soloconcerten en concerten voor meerdere instrumenten van Vivaldi te beluisteren. Dat zijn er bijna vijfhonderd. Ik heb ze allemaal ongeveer vijf keer gehoord, geanalyseerd en er een recensie over geschreven. Daarna ben ik verdergegaan met zijn opera’s. Wat me opviel is dat Vivaldi voor stem schrijft alsof het een instrument is, het zijn aaneenschakelingen van motieven, nogal hoekig, geen echte melodieën. Bach heeft juist wél dat zangerige. Vivaldi gebruikt ook heel veel coloratuur en voert dat erg ver door. Het als een kakelende kip laten klinken van de stem heeft mij bij dit stuk zeker geïnspireerd. Dat is niet per se grappig, al is het ook wel grappig, maar het gaat me om de escalatie: dingen die opstapelen, die maar doorgaan.”

Marcel Beekman en het Amstel Quartet brengen De betoverende vaatwasser op zaterdag 1 juni om 19:15 in de Nieuwe Kerk.